Van Gürpınar' da Ne Yenir? Ne Yemeli? Nesi Meşhur?
Van’ın en büyük ilçelerinden biri olan Gürpınar, tarihi mirası ve doğal güzellikleri kadar zengin mutfağıyla da dikkat çeker. Özellikle hayvancılığın gelişmiş olması, burada süt ürünlerinin ön planda olmasını sağlamıştır. Coğrafi işaretli Van Otlu Peyniri, Gürpınar Balı ve yöreye özgü tereyağı, kahvaltı sofralarının vazgeçilmezlerindendir. Ayrıca, keledoş, helise, sengeser, kavut, murtuğa, tandır ekmeği gibi yemekler ilçenin yemek kültüründe önemli bir yere sahiptir. Gürpınar’da en çok keçi sütü, koyun sütü, peynir, tereyağı ve tahıl ürünleri üretilir. İşte Gürpınar’a özgü, mutlaka tatmanız gereken 10 yöresel lezzet!
1. Van Otlu Peyniri
Van mutfağının simgesi haline gelen otlu peynir, özellikle Gürpınar’da yüksek yaylalarda yetişen otlarla yapılır. İçinde sirmo, kekik, heliz ve yabani nane gibi otlar bulunur. Koyun veya keçi sütüyle hazırlanır ve olgunlaşması için mahzenlerde bekletilir. Yüksek tuz oranı sayesinde uzun süre saklanabilir ve kahvaltılarda vazgeçilmez bir lezzettir.
Tadım Yorumu: Tuzlu ve yoğun aromalı bu peynir, özellikle taze lavaşla tüketildiğinde harika bir tat sunuyor. Baharatlı aroması, peynire eşsiz bir lezzet katıyor.
2. Gürpınar Balı
Gürpınar’ın yaylalarında yetişen çiçeklerden elde edilen doğal bal, ilçenin en önemli tarımsal ürünlerinden biridir. Arılar, endemik bitkilerden polen toplayarak bu balı üretir. Gürpınar Balı, düşük nem oranı ve yüksek polen değeriyle Türkiye’nin en kaliteli ballarından biri olarak kabul edilir.
Tadım Yorumu: Yoğun kıvamı ve hafif çiçeksi aromasıyla diğer ballardan ayrılıyor. Özellikle kahvaltılarda murtuğa veya tereyağıyla birlikte tüketildiğinde mükemmel bir uyum sağlıyor.
3. Keledoş
Van ve çevresinin en özel yemeklerinden biri olan keledoş, Gürpınar’da kuzu eti, aşurelik buğday, yeşil mercimek, nohut ve kurut (kurutulmuş yoğurt) ile yapılır. Uzun süre pişirilerek kıvamlı hale getirilir. Protein ve besin değeri yüksek olan bu yemek, özellikle kış aylarında sıkça tüketilir.
Tadım Yorumu: Hafif ekşi yoğurt aroması, bakliyatların yumuşak dokusuyla harika bir birleşim sunuyor. Özellikle baharatlarla tatlandırıldığında son derece doyurucu ve lezzetli oluyor.
4. Helise (Dövme Aşı)
Osmanlı mutfağından miras kalan helise, Gürpınar’da özellikle düğün ve bayram sofralarında yapılır. Kemikli kuzu eti ve aşurelik buğday saatlerce pişirilerek yoğun bir kıvam alır. Kemik iliği yemeğe derin bir lezzet katar.
Tadım Yorumu: Yumuşacık dokusuyla ağızda dağılan helise, tereyağı eklendiğinde mükemmel bir tat kazanıyor. Yoğun ve doyurucu bir yemek olduğu için özellikle kış aylarında sıcak ekmekle birlikte müthiş bir uyum sağlıyor.
5. Murtuğa
Un ve tereyağının kavrulmasıyla yapılan murtuğa, kahvaltılarda enerji verici bir yiyecek olarak tüketilir. Üzerine pekmez veya bal dökülerek lezzeti artırılır. Gürpınar’da tereyağı üretiminin yaygın olması nedeniyle murtuğa burada oldukça lezzetlidir.
Tadım Yorumu: Tereyağının yoğun aroması, kavrulmuş unun fındıksı tadıyla birleşerek enfes bir tat sunuyor. Üzerine pekmez eklendiğinde hafif tatlı bir lezzet kazanıyor.
6. Kavut
Kavrulmuş buğdayın öğütülmesiyle yapılan kavut, Gürpınar’ın geleneksel kahvaltılıklarından biridir. Tok tutucu özelliği ile bilinir. Süt veya sıcak suyla karıştırılarak tüketilir.
Tadım Yorumu: Hafif fındık ve tahıl aromasıyla yumuşak bir lezzet sunuyor. Bal veya tereyağıyla tatlandırıldığında daha da lezzetli hale geliyor.
7. Gürpınar Tandır Ekmeği
Gürpınar’da taş fırınlarda ve tandırlarda pişirilen ekmek, yöre halkının en önemli besin kaynaklarından biridir. Kepekli un ve doğal mayayla yapılır. Günlerce bayatlamadan dayanır.
Tadım Yorumu: Yoğun kıvamlı ve hafif sert bir ekmek olup, tereyağı ve otlu peynirle muhteşem bir ikili oluşturuyor. Fırından yeni çıkmış hali dışı çıtır, içi yumuşak bir yapıya sahip.
8. Kürt Köftesi
İnce bulgur ve unla yapılan Kürt köftesi, içerisine kıymalı harç konularak haşlanır. Üzerine yoğurt ve tereyağı eklenerek sunulur.
Tadım Yorumu: Dışı hafif sert, içi ise baharatlı ve kıymalı harcıyla oldukça lezzetli. Özellikle yoğurtlu sosuyla birleştiğinde mükemmel bir tat sunuyor.
9. Sengeser
Mercimek, soğan, yoğurt ve tereyağıyla yapılan sengeser, Gürpınar’da özellikle kış aylarında sıkça tüketilir. Üzerine eritilmiş tereyağı ve pul biber dökülerek lezzeti artırılır.
Tadım Yorumu: Mercimeğin yoğun dokusu, yoğurt ve tereyağı ile birleşerek hafif ekşimsi ama doyurucu bir tat sunuyor. Sıcak ekmekle yendiğinde çok daha lezzetli hale geliyor.
10. Otlu Kavurma
Yaylalardan toplanan yabani otlarla yapılan otlu kavurma, kuzu etiyle birlikte pişirilir. Özellikle bahar aylarında sıkça tüketilir.
Tadım Yorumu: Etin yumuşak yapısı ve otların kendine özgü aroması harika bir birleşim sunuyor. Lavaş ekmeği ve ayranla birlikte servis edildiğinde lezzeti katlanıyor.
Tepkiniz Nedir?
